САВРДҢ БИ – ХАЛЬМГ БИ. 4-ГЧ КЕСГ

Немш зурач Август Вильгельм Кизеветтер 1844 җилд Хальмг теегт ирәд кесг зургудыг зурҗ. Нег зургт ишкә герт «Саврдң» би биилдг хальмгудыг зурҗ. Тер зургт хойр күүкд күн нәәхләд биилнә, хойр эр күн һарарн биилнә. Зургиг ширтн хәләхлә, өдгә цагин Шинҗәнә өөрдин бииллһнлә мел әдлхн болна.

Санджи Балыков «Залмҗ» гидг келврин хураңһуд бас «Саврдң» бииһин тускар бичсмн: «Цаг ирвәс хальмг бииһин айсин хурднь хүврнә, көдллһн чигн хүврнә. Мана цагин хальмг би мана өвкнрин бииһәс йилһрнә. Кезәнә цагт үрвҗ биилдг билә. Хамгин сән биичнр айст дахад даларн биилдг билә. Кезәңк бииһин сәәхнь – төвшүн наклзур (грация) билә. Мана цагин сәәхнь – цогцын чичрлһн, хурдн көдллһн, һавшун, күчн.» (Балыков С. Заламджа)

Саврдң би – хальмг би гиҗ ашиг һарһх болна. Мана сойл ик байн, саврдң бииг мана сойлд орулхла мана сойл улм байн болх гиҗ сангдна. Шинҗәнә өөрднр, Барун Моңһлын өөрднрәс эн бииг сурҗ авад, энүг бииләд, мартх зөв уга гиҗ сангдна.

Төрбатын Очр