ӨВГН КӨВҮН ХОЙР
Өөрд улс олн туульта болдг. Шиңҗәңгин ард кевллин хораһин «Хан Теңгр» цуврл бичг №50 «Хан Харңһу» гидг дегтрин нег туулиг тод бичгәс кирилл бичг-үзгт буулһад бичнәвидн.
Эрт урд цагт
Өвгн көвүн хойр харһлдҗ гинә.
Тиигәд өвгнь көвүнәс:
— Көвүн, хамаһас ирвч? – гиснд көвүн:
— Һазад далаһас ирләв, — гидг җиг (частица, имеющая значение «оказывается»). Өвгн:
— Терчн дала биш, чальчаг гилү! – гиснд көвүн:
— Чальчагнь чальчаг болв чигн,
Хаңһа шовун харар урссн гилү! — гидг җиг. Өвгн:
— Терчн хаңһа шовун биш,
Бор богшурһа гилү! – гиснд көвүн:
— Бор богшурһань бор богшурһа болв чигн,
Богт чимгнь Богд хаани орднд (ордн – дворец)
Бахн болҗ! – гидг җиг. Өвгн:
— Терчн Богд хаани ордн биш,
Өвң гилү! – гиснд көвүн:
— Өвңнь өвң болв чигн,
Хоңһр алг лус
Ар үзүрәснь өмн үзүр күртл
Хөрн тавн хонг
Йовҗ гилү! — гидг җиг. Өвгн:
— Терчн хоңһр алг лус биш,
Оһтр бор элҗгн гилү! – гиснд көвүн:
— Элҗгнь элҗгн болв чигн,
Лууһин даваһар арвн уут
Хульрта хашл-көшл уга
Һарч гилү! — гидг җиг. Өвгн:
— Терчн даван биш,
Тал (в значении «степь») гилү! – гиснд көвүн:
— Талнь тал болв чигн,
Өмнк мөрнә баасн
Ардк күмни толһа деер
Тусч гилү! — гидг җиг. Өвгн уурлад:
— Юн гидг хорта көвүмбч? – гиснд көвүн:
— Хорн гидг һазрт бәәдг,
Хурһн гидг шөлнд бәәдг! – гиҗ гинә.
Өвгн:
— Юн гидг шүүтә көвүмбч? — гиснд көвүн:
— Шү гидг давснд бәәдг,
Шүүрмг гидг шуудад (шууда – мешок) бәәдг! – гидг җиг. Өвгн:
— Юн гидг агта көвүмбч? — гиснд көвүн:
— Аг гидг цәәд бәәдг,
Аадмг гидг шуудад бәәдг! – гидг җиг. Өвгн:
- Юн гидг зүткә көвүмбч? — гиснд көвүн:
- Зүткә гидг зүркнд бәәдг,
Заһлма теңгрт нисдг! — гидг җиг. Өвгн:
— Юн гидг җигтә көвүмбч? — гиснд көвүн:
— Җиг гидг берт бәәдг,
Җивр гидг шовунд бәәдг! – гиһәд хәрүлҗ гинә.
1993 җилин 2-гч сарин 8-д Хар-Усн шияни Г.Алтнас Б.Бат-Байр эмкдкв. Тод бичгәс кирилл бичг-үзгт Т.Очр буулһв.