ДОЛАН ХОНГИН НЕРД

Долан хонгт ордг өдрмүдин нерднь альдас һарсмб? Теднь юн учрта, юн утхта юмб?

Эн сурврт хәрү хәәхин өмн долан хонгин нердинь санҗ авад хәләцхәй:

Сарң
Мигмр
Үлмҗ
Пүрвә
Басң
Бемб
Нарн

Эн долана тускар мадн ю меднәвдн, юуһинь келҗ чаднавдн?

Негдвәр: эн үгмүд хальмгудын нерд дунд олар харһдг юмн. Хойрдвар: эн долан үгәс һурвнь моңһл һарлта, наадкснь талдан келнәс зееләд авсн болна. Ямаран келнәс ирсмб? Кезә, ямаран учрар ирсмб?

Эн үгмүд төвд келнәс ирснь лавта. Урдк өгүлвриг батлхин төлә төвд келнә долан хонгин нердиг үзх кергтә:

Сарң өдр — གཟའ་ཟླ་བ།. «Са-Дава» гиҗ умшгдна. Дава гидгнь — сар. «Са» гидгнь — өдр. Тегәд сарң өдриг зәрмдән дава өдр гинә. Моңһлд негдгч өдр (нэгдэхь өдөр) эс гиҗ дава өдр (даваа өдөр) гидг.

Мигмр өдр — གཟའ་མིག་དམར། — [Са-Мигмар].

Үлмҗ өдр — གཟའ་ལྷག་པ། — [Са-Лхагва]. Лхагва гидг үгиг махчлн орчулхла, «Үлмҗ» гидг утхта. Эннь — Нарна әәмгин хамгин баһ болн нарнд хамгин өөрхн һарг.

Пүрвә өдр — གཟའ་ཕུར་བུ། — [Са-Пхурбу].

Басң өдр — གཟའ་པ་སངས། — [Са-Пасаң].

Бембә өдр — གཟའ་སྤེན་པ། — [Са-Пенба].

Нарн өдр — གཟའ་ཉི་མ། — [Са-Ньима]. Ньима болхла — нарн гисн утхта. Нимә гидг нер лавта соңссн болхт.

Деер бичсинь авад үзхлә, иим ашлвр кеҗ болна: кезәнә моңһлчуд төвдчүдәс долан хонгин нерд авсн цагт, дөрвн үгинь яг бәәсн кевәрнь авад, һурвинь махчлн орчулад авсмн. Төвдүр эн систем Эндкг орнас ирсмн. Эндкг орнур болхла, эртин грекчүдәс ирсмн.

Эртин үйд грекчүд эврә медҗ бәәсн делкәг эзлҗ, эврә номтнр болн гүн ухант күмсин һарһсн медәллһ тархаҗ йовсмн. Эндкгин күмс чигн бас олн медлһәрн нарт-делкән олн-әмтнлә хувалцдг бәәҗ. Келхд, зәрм грекчүд Бурхна шаҗнта бәәсн санҗ. Тегәд тер цагт грекчүдин зокасн долан хонгин систем энд-тенд тарҗ одсмн. Тиим учрас мадн эндр Европин келд сурхларн, әдлхн утхта үгмүд олҗ авад, алң болнавдн. Нең үлү долан хонгин нердиг авад үзхлә, әдлхн болдгнь ик соньн болҗ медгднә. Җишә авад келхлә, англь келнә «Sunday», «Monday» хойриг орчулхла, «нарн өдр», «сарң өдр» хойр болҗ одна.

МАНҖИН Санл