ХАЛЬМГ КЕЛН ӨРГҖЛТИН ТӨВ «ХАН ХАРҢҺУ» БАРТ БЕЛДҖӘНӘ
Алтн делкә деер бәәҗәх тавн миңһн келсн улсас эврә баатрльг дуулвриг 500 үндсн һарһсн бәәнә. Мадн, хальмгуд, теднә тооһин һал маңнад һарсн улс болҗанавидн. Хальмг күн болһн «Җаңһр» медсн деерән, өөрдин дөрвн баһ баатрльг дуулвр медх йоста.
Тедн болхла, «Хан Харңһу», «Бум Эрднь», «Дәәни Күрл», «Геср» ― дөрвн. Эн дуулврмуд манад ик кезәнә мартгдад, мана ах-дүүнр болсн Шиңҗәңгин өөрд, Барун Моңһлын өөрд дотр ик делгрсн баһ дуулврмуд. Эдниг улан залата өөрд ода күртл дуулҗ, седкл-ухаһан көдлүләд бәәцхәнә.
Мадн теднә нег салтр болсар, тер урн үгин дееҗсиг бас медх йоста болҗанавидн. Тер төләд, мана Төвин көдләч Төр-Батын Очр Шиңҗәңгин ардын кевллин хораһин «Хан Теңгр» цуврл бичгин «Хан Харңһу» гидг дегтриг тод бичгәс кирилл бичгт буулһад авч.
Хальмг кел меддго улст орс келнә хүвлвр (вариант) кехин төлә терүг Төвин көдләч Эрднин Аюш кеҗ бәәнә. Цуг орчуллһиг шалһх күн бас мана Төвин көдләч Үүлән Сувсн (Э.У. Омакаева) болҗана. Хамцу кеҗәх эн көдлмшин ашнь ― цуг улан залатнрт нерәдсн сәәхн дегтр болх.
Зуг, зург уга дегтр умшхд чигн, үзхд чигн соньн биш. Тер төләд мана төвин закрл (директор) Баатрин Бат-Мөңк төвин ниигмин холвана әңгин дарһ Төрбатын Очр хойр, эндр, январь сарин 18-лә нертә зурач Цоңхлан Төмрлә харһад, зургсин тускар күүндв.
Күүндврин ашт Цоңхлан Төмр дегтрин зург зурх болв. Тегәд, мана Төв удл уга шин дегтрәр цуг Хальмг Таңһчин хальмгудан байрлулах гиҗ сангдна. Дегтр белдх көдлмш кецү-күнд болв чигн, зәрм цагт мөңгн дутад бәәв чигн, эн дегтр мана келнә серглтд бат сән немр болх.
