ЭПОС «ДЖАНГАР » ДЖАНГАРЧИ ДЖУКАЕВА Н. Д. (ч.1)
«Глава о битве с Монхуля, сыном Кермина» джангарчи Джукаева Няямна Дорджиевича является особенной, так как в ней смешаны эпические стили двух версий эпоса: Ики-Цохуровской Давы Шавалиева и Ики-Бухусовской Ээлян Овла. Текст этой главы был расшифрован с аудиозаписи экспертом ЦРКЯ Тербатаевым О. С. и публикуется впервые.
Җуукан Нәәмн
Ке шар цоохр мөртә Кермин көвүн Моңхуляла дәәлдгсн бөлг
Алдр деед богд Җаңһракн
Дәкн һучн һурвн дуһу
Сууһад орксн цагтнь,
Ик түм күргсн бумбан
Ик улан тунҗр адуһинь
Көн элдәд одв гих зәңгинь
Оһтрын Хар бодң гидг адучнь
Ирәд келхнь эн болвл гинәл.
Тер кевәрн
Алдр деед богд Җаңһр
Мини келҗл бәәхнь
Эн болдмб гинәл:
Күлгүдүдим тох гисн деернь
Тохтн! — гиһәд хәәкрхнь
Эн болвл гинәл,
Күдр Хар мөрчнь
Күүнә көврдгин чиңгә
Күрл мөңгн хазаринь
Авн һарад одхнь
Эн болвл гинәл.
Көк девән өвснд
Киитн булгин уснд
Йовгсн күлгүдиг
Күдр Хар мөрчнь
Көтләд авад ирхнь
Эн болвл гинәл.
Тер кевәрн
Күдр Хар мөрчнь
Тәвн сәәни көвүдәр
Бәрүлн бәәҗ тоххнь
Эн болвл гинәл.
Дел мөңгн делтричн
Дел деегүрнь дөшүлн тәвәд
Дөрвлҗн хар сәәр деернь
Дөш хар эмәлиг
Дөрвн җилд алдршгоһар
Тәвхнь эн болвл гинәл.
Татур-татуринь дөрвн хавснд
Ортл татад
Дарцг цаһан әрвңгинь
Көтрн татад
Һуйиннь бор бульчң
Шигдтл татад оркхнь
Эн болвл гинәл.
Күлгүдүдин бәәдл һарһад,
Өмн бийдән һарһад
Зогсаһад оркхнь
Эн болвл гинәл.
Тер кевәрн
Күдр Хар мөрчнь
Орҗ ирҗл йовхнь
Эн болвл гинәл:
Алдр деед богд Җаңһр тана
Зәрлг болҗ йовхнь
Эн болвл гинәл.
Күлгүдүдиг тох гисн деер тохад,
Өмн бийдән һарһад
Зогсаһад оркувидн! — гиҗ
Келҗ бәәхнь
Эн болвл гинәл.
Тер кевәрн
Алдр деед богд Җаңһр мини
Тәвн царин арсар дотрлгсн,
Найн царин арсар һадрлгсн,
Өлңгин захд урһгсн,
Өнчн яр харһа моднд ишлгсн
Әәрстин хар елдңг маляг
Барун һариннь альхнасн
Бальңһр улан шүүс
һартл атхн һархнь
Эн болвл гинәл.
Тер кевәрн
Ардан арвн хойр бодңган
Дахулад һарч ирәд,
Мөрдиннь җолаһинь бәрҗ авад,
Күрл мөңгн дөрәд
Көлин үзүр күрхин чиңгә цагт,
Төрд мөңгн көвцг деер
Очн мет өсрәд тусхнь
Эн болвл гинә.
Тер кевәрн
Алдр деед богд Җаңһр мини
Келҗл бәәхнь
Эн болвл гинәл:
Нарн һархин наад бийдк
Үзг хәләһәд гүүлгхм! —
Гиҗ келҗл бәәхнь
Эн болвл.
Тер кевәрн
Арвн хойр бодңган
Ардан дахулгсн
Алдр деед богд Җаңһр
Нарн һархин наад бийдк
Үзг хәләһәд гүүлгәд
Йовад һарад одхнь
Эн болвл гинәл.
